دکتر مظفر بقائی کرمانی و هندسه های نااقلیدسی

همیشه حضور رمز آلود دکتر مظفر بقائی کرمانی در تاریخ معاصر ایران (به ویژه نقش او در ماجرای قتل فجیع سرتیپ افشار طوس و ارتباط دکتر بقایی با کودتای 28 مرداد و آقای کاشانی، ماجرای وصیت نامه اش و همچنین ماجرای مرگ مرموز خودش)، برایم جذاب بوده است، چیزهای بسیاری است که در موردش نمی دانم و دوست دارم بدانم. شاید گهگاه چیزی در موردش در این اوهام نوشتم، اما امروز می خواهم بخشی از خاطراتش (در مصاحبه با حبیب لاجوردی) را در اینجا نقل کنم که از قضا ربطی به مسایل سیاسی ندارد:

... یک معلم خیلی خوب ریاضی ما داشتیم آنجا به اسم آقای حسین جودت. در کلاس ششم برنامۀ آن زمان ما میبایستی دو مقاله از چهار مقالۀ هندسه را بخوانیم. این آنقدر معلم خوبی بود در عین اینکه خیلی با جذبه بود و شاگردها از او حساب می بردند، فوق العاده همه به او علاقه داشتیم و بدون اینکه احساس خستگی و سنگینی بکنیم، یک مقاله اضافه بر برنامه رسمی تعلیم داده بود به ما، بطوریکه ما وقتی رفتیم کلاس هفتم معلومات ما در ابتدای هندسۀ فضایی بود . در آنجا یک معلم جدیدی آمده بود به اسم جوان ... این یک چیزهایی از هندسه های جدید شنیده بود و اینها را می خواست که به ما قالب کند به اصطلاح. ما حالا با آن جوری که مخصوصا آقای جودت درس داده بود و ما فهمیده بودیم که از یک نقطه بر یک مستقیم بیش از یک عمود نمی شود چیز کرد یا دو تا خط موازی الی غیر النهایه ادامه دارند، فلان، این یک چیزهایی شنیده بود از هندسه های لواچوسکی و ریمان و اینها، بعد به ما می گفت خط موازی وجود ندارد برای اینکه دو تا خط موازی در مرکز خورشید به هم می رسند یا از یک نقطه ما می توانیم الی غیر النهایه عمود به یک خط نازل کنیم. که برای ما اینها واقعا کفر به نظر می آمد ...

البته این ماجرا در ادامۀ صحبت به یک بحث مربوط به سیاست وصل می شود. امروز که افاضات جناب دکتر بیدآباد (برادر دکتر بیدآباد خودمان) را در هم میهن میخواندم، نمی دانم چرا یادم به ماجرای دکتر بقایی و هندسه های نااقلیدسی افتاد، گفتم شاید ماجرا برای شما هم جالب باشد.

پی نوشت: خاطرات دکتر مظفر بقائی کرمانی (در گفتگو با حبیب لاجوردی) را می توانید از اینجا گوش کنید یا بخوانید